Bij ons kantoor dienen zich steeds meer zaken aan waarbij verdachten worden beschuldigd van het witwassen van Bitcoins of andere cryptovaluta. Het Openbaar Ministerie spaart kosten noch moeite om aan te tonen dat deze verdachten willens en wetens Bitcoins hebben gekocht of verkocht wetende dat deze Bitcoins “afkomstig zijn uit enig misdrijf”. Dat zou namelijk tot strafbaarheid aan witwassen leiden.
Uiteindelijk is iedere bitcoin wel vervuild
Wij zien hierin een probleem. Het is namelijk enkel een kwestie van tijd totdat iedere Bitcoin wel een keer in ‘criminele handen’ is geweest, dat is immers ook zo bij het gemiddelde bankbiljet. Anders dan bij cash echter, kunnen Bitcoins tot het begin van hun ontstaan worden herleid. Iedere transactie is online te volgen. Men zou dus kunnen zien dat een Bitcoin ooit in criminele handen is geweest. De vraag is dan, of je al aan het witwassen bent als je Bitcoins aanneemt die ooit bij een criminele transactie zijn gebruikt.
Het Openbaar Ministerie kijkt vanzelfsprekend ook mee in de openbare transactiegeschiedenis van cryptovaluta. Ze gebruiken daarbij een bijzonder ingewikkeld algoritme (dat de gewone sterveling niet kan doorgronden) om aan te tonen dat een Bitcoin ooit op een Dark Market (online zwarte markt waar veelal verboden goederen worden verkocht) is geweest. Is dat het geval, dan kan de ontvanger van zo’n Bitcoin zomaar geconfronteerd worden met een dagvaarding vanwege witwassen.
Nu hoeft de gemiddelde Bitcoin-hobbyist (vooralsnog) niet veel te vrezen. Het OM richt zich voornamelijk op notoire handelaren die cryptovaluta voor hoge witwastarieven omzetten in contanten, zonder daarbij enige vragen te stellen.
Gevolgen van het vervolgingsbeleid
Toch menen wij dat ook bij de vervolging van ‘notoire handelaren’ goed moet worden nagedacht over de gevolgen van vervolging. Betekent het feit dat je de herkomst van Bitcoin kan achterhalen ook een plicht om dit te onderzoeken? Hoe ver rijkt dan die onderzoeksplicht? En wat is er toch mis het omruilen van Bitcoins voor cash? Cash en Bitcoins zijn immers legaal, en de handel daarin dus ook.
Wij kijken kritisch naar de ontwikkeling op het gebied van het vervolgen van Bitcoinhandelaren en zetten ons in voor een goede juridische ontwikkeling van deze nieuwe technische ontwikkeling.